مدیریت ریسک، از رشته های پر اهمیت است که در ایران هنوز به جایگاه رشد دست نیافته است. نمود ملموس کمبود این رشته در بیمه های آتش سوزی کاملا پدیدار است. در این مطلب با هدف برطرف کردن این مشکل در رشته آتش سوزی، به بحث پیشگیری از بروز آتش سوزی، شناخت انواع آتش و بازدید تجهیزات در بیمه آتش سوزی و … خواهیم پرداخت.
حریق یا آتش چیست؟
آتش به آزاد شدن انرژی گرمایی و نور طی واکنش شیمیایی مواد سوختنی، می گویند. آتش از گرما، روشنایی و شعله برخوردار است که با توجه به ماده مشتعل شده، رنگ شعله ها و زبانه های آن و شدت آن فرق می کند.
انواع گوناگون آتش سوزی
در شرایط کلی آتش سوزی در ۶ گروه طبقه بندی می شود که عبارتند از:
گروه A یا آتش سوزی گروه جامدات یا مواد خشک:
به دلیل اینکه مواد قابل اشتعال در این آتش سوزی ناقص می سوزند و زغال یا کربن از خودشان بر جای می گذارند و با آب هم واکنش شیمیایی خطرناکی ندارند، آتش خاکستردار یا خاکسترساز می گویند. سوختن کاغذ، سوختن چوب، حبوبات، پلاستیک، غلات، فرش، پوشاک و لاستیک و … از نمونه های این مورد است.
گروه B یا آتش سوزی مایعات قابل اشتعال
مایعات آتش گیر همچون: اتر، حلال های شیمیایی و روغن، نفت و بنزین، در این گروه جای می گیرند که به آنها آتش سطحی یا بدون خاکستر هم گفته می شود.
گروه C یا آتش سوزی برق
آتش سوزی ناشی از دستگاه ها، تاسیسات و ادوات برق مانند ژنراتور، الکتروموتور، ترانسفرماتور و یا لوازم برقی منزل، در این گروه جای می گیرند.
گروه D یا آتش سوزی فلزات قابل اشتعال
طی واکنش های شیمیایی فلزاتی همچون: سدیم، لیتیوم، منیزیم و پتاسیم، اتفاق می افتد که به آن آتش سوزی نادر هم می گویند.
گروه E یا آتش سوزی گازهای قابل اشتعال
آتش سوزی ناشی از گازها در این گروه قرار می گیرد.
کنترل و اطفای حریق
بازدید تجهیزات در بیمه آتش سوزی، آموزش چگونگی کنترل و اطفا حریق، از مهم ترین مباحث در زمینه آشنایی با انواع آتش و بازدید تجهیزات در بیمه آتش سوزی است.
اطفا آتش سوزی گروه جامدات یا مواد خشک گروه A:
روش خنک کردن، برترین روش برای اطفا حریق است. برای خنک کردن از آب، گاز یا کپسول های پودر استفاده می کنند.
اطفا آتش سوزی مایعات قابل اشتعال گروه B:
ماسه خشک، پتوی خیس برای سطح کم و کف در سطح وسیع، برای اطفا حریق مایعات قابل اشتعال به کار می روند. پودر شیمیایی و کف، از خاموش کننده های مناسب برای اطفا حریق مایعات قابل اشتعال است.
اطفا آتش سوزی برق گروه C:
نخستین اقدام، قطع جریان برق در آتش سوزی لوازم و تاسیسات برقی میباشد. پس از آن استفاده از کپسول گازکربنیک مناسب ترین خاموش کننده است.
اطفا آتش سوزی فلزات قابل اشتعال گروه D:
در اثر واکنش این فلزات با آب، گاز هیدروژن تولید شده که شدیدا قابل اشتعال است و موجبات تشدید حریق را فراهم می کند. به همین دلیل نباید برای اطفا حریق فلزات قابل اشتعال از آب یا کف دست استفاده کرد. ماسه های صد درصد خشک و پودر شیمیایی مخصوص این فلزات، برای اطفا این نوع حریق ها استفاده می شود.
اطفا آتش سوزی گازهای قابل اشتعال به چه صورت است؟
در صورت ایجاد شعله سوزی در آتش سوزی گازها، نباید شعله را اطفا نمایید. بلکه بایستی برای جلوگیری از خروج گاز، تمهیدات پیشگیرانه بیاندیشید. اگر گاز از سیلندر خارج شده و شعله ور شود، بایستی بدنه سیلندر را خنک کرده و بدون در نظر گرفتن شرایط محیط، اقدام به خاموش کردن شعله کرد. خاموش کننده پودر شیمیایی، در صورت نیاز به اطفا شعله، موثرترین اثر را در این مورد دارند.
امکانات ایمنی مورد بررسی در بازدید تجهیزات در بیمه آتش سوزی
کپسول ها
مهم ترین موارد که در بیمه آتش سوزی مورد توجه کارشناسان بیمه قرارمی گیرد، کپسول ها هستند. کپسول ها از لحاظ این موارد مورد بررسی واقع می شوند:
- پودری
- پودر گاز
- CO2
- وزن کپسول
- تعداد کپسول برای یک محل
- محل نصب به آسانی قابل دسترس و قابل رویت باشد
- وضعیت سالم بودن
- بررسی شارژ
- وضعیت سالم بودن
- عدم خروج یکباره از محل مورد بیمه جهت شارژ
- فایرباکس
- برای ساختمان های اداری و یا مجتمع های اداری و یا مجتمع های اداری و تجاری بزرگ، به هنگام بازدید تجهیزات در بیمه آتش سوزی، فایرباکس ها هم علاوه بر کپسول ها مورد استفاده قرار می گیرد.
- اجزا تشکیل دهنده فایرباکس
- شیلنگ هر فایر باکس دارای ۲۰ متر شیلنگ است
- قرقره (وظیفه قرقره پیچیدن و جمع کردن شیلنگ برزنتی به دورش است)
- سر نازل که مسئولیت پاشش آب روی آتش بر عهده آن است.
- کوپلینگ ارتباط میان سر نازل و شیلنگ است
- تعداد فایر باکس (معمولا هر ۴۰ متر باید یکی نصب باشد)
- نوع و حجم مخازن
- طول پرش آب
- قطر لوله ها
- تعداد پمپ ها
- نوع پمپ ها دستی، اتوماتیک
- سیستم های اطفا حریق اتوماتیک
- دتکتور و اسپرینکلر، سیستم های اطفا حریق اتوماتیک هستند که در بازدید تجهیزات در بیمه آتش سوزی مورد بررسی قرار می گیرند.
دتکتور
- دتکتور دستگاه اعلام حریق اتوماتیک است که دارای انواع متفاوت با حساسیت به علائم مختلف است. دتکتورها طبق نوع حساسیت به انواع مختلف تقسیم می شوند:
- حرارتی
- دودی
- شعله ای
- گازی
- بیم دتکتور که نوعی از دتکتورهاست، به همه انواع علائم حساسیت نشان می دهد.
- نوع تابلو دتکتور پنلی که دتکتورها به آن وصل شده که نشان می دهد کدام دتکتورها حساس شده است، تابلو دتکتور نام دارد. تقسیم بندی آنها به صورت زیر است:
- آدرس پذیر
- معمولی
- لامپی
- Zone تابلو یا تعداد منطقه هرقدر قسمت بندی تابلو بیشتر باشد، دقت آن نیز بیشتر است.
- نصب تابلو باید در جایی انجام شود که پرسنل ۲۴ ساعته آن را مشاهده کنند.
Sprinkler اسپرینکلر
دستگاه اطفا حریق که در دو مدل آبی و گازی ساخته شده در صورت وقوع آتش سوزی، به طور خودکار شروع به پاشش آب یا گاز جهت اطفا حریق می کند.
سیستم های اعلام دستی حریق
پوش باتن یا سیتم های اعلام دستی حریق جعبه کوچکی است که هنگام وقوع حریق با شکست شیشه آن و فشردن دکمه آلارم آتش سوزی به صدا در می آید.
دوربین مداربسته
دوربین از مواردی است که به قرار گرفتن در بخش های گوناگون مورد بیمه قابل مشاهده و بررسی بوده تا در صورت مشاهده حریق اقدام به اطفا انجام می گیرد. دوربین مداربسته در دو نوع موجود است:
دوربین معمولی
دوربین ۳۶۰ درجه مدور
از موارد دیگری که در بازدید تجهیزات در بیمه آتش سوزی بایستی مورد توجه واقع شوند:
- نزدیک ترین ایستگاه آتش نشانی
- برجک نگهبانی
- امکانات موجود در همسایگی
- قوانین استعمال دخانیات
- سابقه خسارتی
- کمیته حفاظت ایمنی، مسئول آتش نشانی و تجهیزات مانند: لباس نسوز و غیره.
منبع: مقاله ﺑﺎزدید اولیه بیمههای آتش سوزی (سید مهران صادقی)
پیام بگذارید