از سال ۲۰۱۰ تا به امروز تعداد حوادث و شورش‌هایی که در سطح جهان رخ داده، دو برابر گشته است. این نوع حوادث در هر دو منطقه توسعه یافته و در حال توسعه جهان اتفاق می‌‌افتد. تجربه نشان داده است این رویدادها میتوانند تأثیر مستقیم و پرهزینه‌ای بر توسعه شهری، پروژه‌های مهندسی، امنیت اجتماعی، امنیت روانی و مدیریت شهری داشته باشند.
معرفی پوشش SRCC
کلمه SRCC ، مخفف کلمات Strikes, Riots and Civil Commotion است. که معنی اعتصاب و شورش و سرکوب مدنی (آشوب داخلی) را می‌دهد. این پوشش، که اسناد خارجی ابتدا به تعریف آن پرداخته اند، به عنوان یک کلوز (پوشش اضافی) معرفی می‌شود. در حقیقت، در قوانین بیمه‌ای تصویب شده در خارج از کشور، این پوشش به عنوان پوشش فرعی به بیمه‌شده یا مشتری ارائه می‌شود. البته در کنار این کلوز، بیمه جنگ نیز تعریف شده است. در ایران نیز برخی بیمه‌گران، پوشش SRCC را به‌عنوان زیر مجموعه پوشش جنگ معرفی کردند، اما در خارج از کشور بیمه جنگ با تعریف جداگانه‌ای ارائه می‌شود، و خسارات ناشی از اعمال جنگ، از جمله تهاجم، قیام، شورش و ربودن و یا خسارات ناشی از استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی را در بر می‌گیرد. بیشترین استفاده از بیمه جنگ در صنایع حمل و نقل دریایی و حمل و نقل هوایی است. البته پوشش‌های ارائه شده برای جنگ در بسیاری از موارد دارای ایراداتی است که توسط بیمه‌گران مورد بررسی قرار گرفته و ممکن است در برخی حالات و شرایط، تعهدات متفاوتی را با خود، همراه داشته باشد. برای ارزیابی ریسک جنگ، نوع سیاست‌گذاری دولت در ابتدای امر مورد بررسی و مطالعه قرار می‌گیرد. در برخی موارد خاص مطرح شده در صنایع حمل و نقل دریایی و هوایی، بیمه‌گران ۴۸ ساعت زمان دارند که این پوشش را لغو کنند. به همین علت بیمه جنگ وارد بحث‌های فنی پیچیده می‌شود.
تعاریف قانونی و حقوقی پوشش SRCC
برای جریان یافتن سازوکارهای بیمه‌ای SRCC، تعیین محل شروع و توقف SRCC مهم است. به عنوان مثال، تعیین زمان وقوع خسارت‌های مخرب که به دلیل آشفتگی اوضاع سیاسی و در زمان درگیری داخلی و جنگ داخلی رخ می‌دهند، برای تعیین این‌که آیا ادعا پوشش داده می شود، بسیار مهم است. همه قراردادهای بیمه کلمات «اعتصاب»، «شورش» و «آشفتگی مدنی» را در تعریف خود ندارند و استثنائات SRCC اغلب مختصر است. از دیدگاهی دیگر، این کلمات در کاربرد عام معانی عمومی و همه‌گیری دارند و برای عموم مردم آشنا هستند، در حالی که در بسیاری از حوزه های قضایی معنای عادی کلمات با تعاریف پیچیده حقوقی تکمیل یا جایگزین شده است.
حوزه های قضایی مختلف این اصطلاحات را به روش های مختلف تفسیر می کنند. مثال خوب مربوط به تعریف شورش است. طبق قانون انگلیسی، برای آنکه یک حادثه، یک «شورش» تلقی شود، دوازده نفر یا بیشتر لازم است. علاوه بر این، شخص تنها در صورتی که قصد استفاده از خشونت را داشته باشد، یا آگاه باشد که ممکن است رفتار وی خشونت‌آمیز باشد، مقصر شورش خواهد بود. حال‌آن‌که طبق قانون هند، فقط پنج نفر لازم است تا یک حادثه، شورش تلقی شود و همیشه هم خشونت مورد نیاز نیست.
پوشش SRCC در ایران در چه شرایطی و توسط کدام شرکت‌های بیمه ارائه می‌شود؟
این پوشش در ایران نیز به عنوان یک پوشش اضافی به مشتری ارائه می‌شود. برخی رشته‌های بیمه‌ای این پوشش را با اصطلاح کلوز یا پوشش اضافی پیشنهاد می‌دهند. همان‌طور که از اسم پوشش SRCC پیداست، در بیمه‌های حوادث، مسئولیت و مهندسی و حمل ونقل، وجود این پوشش اضافی لازم است، اما برخی بیمه‌گران در رشته‌های بیمه‌ای دیگر هم با ذکر شرایطی خاص این کلوز را ارائه می‌دهند. برخلاف این، برخی رشته‌های بیمه‌ای نیز، به طور واضح قید می‌کنند که اگر حادثه‌ای برای بیمه‌شده، به علت شورش و اعتصاب، آشوب و بلوا؛ پیش بیاید، بیمه‌گر دارای حقوق ویژه‌ای برای فسخ قرارداد است. به عنوان مثال شرکت بیمه البرز در توضیح اصطلاحات بیمه آتش‌سوزی خود این‌طور عنوان می‌کند که:
« تحرکات صنفی کارگران، تجمعات اعتراض آمیز گروه‌های اجتماعی و سیاسی، مسابقات ورزشی پرطرفدار و موارد مشابه، یکی از مشخصه‌های زندگی در جامعه شهری است. در جریان این تحرکات، تجمعات یا مسابقات، گاهی جمعیت معترض و خشمگین یا افراد فرصت طلب با هجوم به اموال عمومی و خصوصی خساراتی را به وجود می‌آورند، خسارات ناشی از حوادث مرتبط با این وقایع، موسوم به اعتصاب، شورش، آشوب و بلوا پوشش ندارد؛ مگر این‌که با درخواست بیمه‌گذار، موافقت بیمه‌گر و در ازای دریافت حق بیمه اضافی، پرداخت این خسارت تعهد شده باشد. به دلیل احتمال استمرار اعتصاب، شورش، آشوب یا بلوا و گسترش خسارات ناشی از آن، در این پوشش، برخلاف دیگر پوشش‌ها در بیمه آتش‌سوزی، بیمه‌گر دارای حق ویژه برای فسخ بیمه‌نامه است.»
در بیمه‌های حوادث گروهی، خطراتی که ناشی از اعتصاب، شورش، بلوا و آشوب باشد نیز با ارائه حق‌بیمه اضافی شامل تعهدات فوت و نقص عضو می‌شود. در بیمه‌های مهندسی نیز، در لیست کلوزهای مشترک بیمه‌های تمام خطر پیمانکاران و تمام خطر نصب؛ در کلوز ۰۰۱ ، پوشش خسارات ناشی از اعتصاب، شورش، آشوب و بلوا آمده است. اما در بیمه‌نامه‌های عمر، پوشش مورد بحث، خارج از تعهدات فوت و یا نقص عضو بر اثر حادثه است.
شرکت های بیمه که پوشش بیمه آشوب و اغتشاش ارائه می دهند
در ادامه، چند بیمه‌گری که خدمات SRCC را در قالب پوشش اضافی ارائه می‌دهند، آمده است:
• بیمه پاسارگاد؛ تحت عنوان پوشش تکمیلی بیمه حادثه در بیمه عمر خود، پوشش زلزله، آتش‌فشان و اعتصاب، شورش و بلوا را برای مشتریان (بیمه‌شده‌گان) خود در نظر گرفته است.
• بیمه معلم؛ نیز در ذکر خطرات تبعی بیمه آتش‌سوزی خود در مورد خسارات احتمالی ناشی از شورش و بلوا در بیمه‌نامه‌های آتش‌سوزی این‌طور گفته است که؛ «به موجب این پوشش خسارات مستقیم ناشی از اعتصاب، شورش، آشوب و بلوا که باعث ضرر و زیان اموال مورد بیمه شود را با در نظر گرفتن شرایط خاص، می‌توان تحت پوشش بیمه قرار داد.»
• بیمه ملت؛ در بیمه‌نامه مسافرتی حوادث گروهی تورهای مسافرتی خود، امکان پوشش حوادث تروریستی را نیز برای مسافران در نظر گرفته است. اما در مورد موضوع مورد بحث ما مطلبی را عنوان نکرده است.
• بیمه سامان؛ در بیمه آتش‌سوزی خود که شامل مراکز غیر صنعتی که شامل کلیه فروشگاه‌های تجاری، تعمیرگاه‌ها، بیمارستان‌ها، اماکن عمومی، ساختمان‌های اداری، بنگاه‌های معاملاتی، مراکز پخش دارو، فروشگاه‌های مواد غذایی و پروتئینی، آموزشگاه‌ها، مراکز خدماتی و سایر موارد مشابه است، ساختمان، تأسیسات، موجودی اثاث ثابت و دکوراسیون هر یک از مراکز یاد شده را، در مقابل خطرهای آشوب و بلوا و شورش، (در قالب کلوز) بیمه می‌کند.
چطور پوشش بیمه SRCC تهیه کنیم؟
اعتصاب ،شورش و اغتشاش در بند یک از ماده ۳۰ شرایط عمومی بیمه آتش سوزی جزء استثنائات این بیمه نامه قرار گرفته است لیکن بیمه گذاران میتوانند در صورت موافقت شرکت بیمه با پرداخت حق بیمه مربوطه نسبت به خرید کلوز SRCC اقدام کنند.
تعهدات کلوز SRCC
به موجب این کلوز و ضمن رعایت مقررات، شرایط و استثنائات مندرج در بیمه نامه با ضمائم آن و مشروط بر این‌که بیمه گذار حق بیمه مورد توافق را پرداخت کرده باشد، از بین رفتن موارد بیمه شده یا خسارات وارد به آن‌ها اگر مستقیماً از اعتصاب، شورش و اغتشاش ناشی شده باشد، به شرح زیر دارای پوشش بیمه ای است.
۱_ عمل ارتکابی از ناحیه هر شخصی که با مشارکت اشخاص دیگر در عملیاتی که به نظم عمومی لطمه می زند، شرکت می نماید (خواه در ارتباط با اعتصاب و یا تعطیلی کارخانه از سوی کارفرما، باشد یا نباشد).
۲_ اقداماتی که از طرف مقامات قانونی به منظور پایان دادن و یا تلاش در جهت پایان دادن به این قبیل عملیات یا تخفیف نتایج آن انجام شود.
۳_ اقدامات عمدی و مقاومت اعتصاب کنندگان و کارگرانی که از ورود آن‌ها به کارخانه جلوگیری شده است.
۴_ اقداماتی که از طرف مقامات قانونی به منظور پیشگیری یا کوشش به پیشگیری این قبیل اعمال یا تخفیف نتایج آن صورت می‌گیرد.
استثنائات کلوز SRCC
موارد زیر از تعهدات این کلوز خارج است:
۱_ تلف یا آسیب ناشی از توقف کلی و جزئی فعالیت و یا به تعویق افتادن عدم النفع و یا هر گونه موارد در حال ساخت.
۲_ تلف و یا آسیب هایی که ناشی از سلب مالکیت موقت و یا دائمی به دلیل توقف، مصادره و یا ضبط توسط نیروهای قانونی ایجاد شده باشد.
۳_ تلف و یا آسیبی که ناشی از سلب مالکیت دائمی و یا موقت ساختمان بدلیل تصرف غیر قانونی آن به وسیله افراد دیگر صورت پذیرفته باشد. مشروط بر این‌که مسئولیت بیمه‌گر علیرغم بند ۲ و ۳ فوق در قبال خسارت فیزیکی وارد به اموال بیمه شده قبل از سلب مالکیت یا در حین سلب مالکیت موقت منتفی نگردیده باشد.
۴_این بیمه نامه تلف و یا آسیب مستقیم و یا غیر مستقیم ناشی از حوادث زیر را پوشش نمی‌دهد.
الف_ جنگ، حمله، اقدامات دشمنان خارجی ، خصومت و یا عملیات مشابه جنگی و (چه جنگ اعلام شده یا اعلام نشده) جنگ داخلی.
ب_ شورش و آشوب داخلی که شکل قیام عمومی را داشته باشد و یا حالت‌های مشابه آن، کودتای نظامی، شورش، طغیان، انقلاب که توسط نیروهای انتظامی و یا متجاوز انجام پذیرفته باشد.
ج_ اقدامات هر فرد به نمایندگی از طرف هر سازمانی که هدفش براندازی حکومت DE JURE و یا DE FACTO ازطریق اعمال زور و فشار و ترور باشد.
در صورتی که بیمه گر در هر اقامه دعوای قانونی و یا دادخواست با اتکاء به این شروط استناد نماید که در رابطه با تلف و آسیب وارده دارای تعهد نیست، اثبات مسئولیت و این‌که تلف و آسیب وارده دارای پوشش بیمه است بر عهده بیمه گذار است.
شرط فسخ کلوز SRCC
این پوشش در هر زمان توسط بیمه‌گر قابل فسخ است، مشروط بر این‌که اعلامیه فسخ با پست سفارشی به آخرین آدرس بیمه گذار ارسال گردیده باشد. از زمان ارسال اطلاعیه فسخ، بیمه نامه بیشتر از ۷ روز دارای پوشش بیمه ای نبوده و بیمه گر موظف به بازپرداخت حق بیمه به صورت روزشمار برای مدت منقضی نشده است.
پیام بگذارید